Kiedy zdarzają się przymrozki i dlaczego są tak niebezpieczne dla upraw?

Jako przymrozki określa się temperatury o wartościach ok. -2 stopnie do ok -4 stopnie Celsjusza. Co istotne już nawet te najmniejsze spadki temperatur ok. -2 stopnie mogą okazać się szkodliwe dla wielu roślin, które zaczynają swój rozwój w okresie wiosennym. Najczęściej wiosną mamy do czynienia z przymrozkami umiarkowanymi ok. -2,1 do -4 stopni. Jednak czasem mogą zdarzyć się również spadki temperatury poniżej -4 stopni.

Najbardziej niebezpieczne dla roślin są te przymrozki, które pojawiają się w maju, szczególnie w jego połowie ok. 12-15 maja. Często dzień 15 maja nazywany jest potocznie „zimną Zośką”, gdyż to właśnie w tym okresie, praktycznie każdego roku można zaobserwować nagłe spadki temperatur. To właśnie połowę maja uznaje się za granicę występowania przymrozków i poleca się sadzenie roślin wrażliwych na mróz.

Na uszkodzenia w związku z występowaniem przymrozków najbardziej narażone są rośliny, które wcześnie zaczynają swój okres wegetatywny. Na szkodliwe działanie niskich temperatur wrażliwe są także rośliny, które pochodzą z cieplejszych sfer klimatycznych, chociażby z regionu basenu Morza Śródziemnego, jakie coraz częściej sadzimy również na naszych działkach i w ogródkach przydomowych.

Wskazuje się również, że w czasie niskich temperatur panujących jeszcze późną wiosną, znacznie mogą ucierpieć drzewa i krzewy owocowe, które w tym czasie kwitną, a nawet pojawiają się na nich zalążki owoców. W czasie przymrozków są one uszkadzane i drzewo lub krzew nie wydaje plonów w ogóle lub jest ich znacznie mniej.

W jaki sposób ochronić rośliny przed przymrozkami?

Często nie da się całkowicie ochronić roślin przed przymrozkami, jednak poniższe rady pozwolą na znaczne zminimalizowanie ryzyka zniszczenia upraw w tym okresie. Chcąc ochronić rośliny przed przymrozkami, należy przede wszystkim:

- roślin o dużej wrażliwości na niskie temperatury, które wcześnie zaczynają swoją wegetację, nie należy sadzić w zagłębieniach terenu, gdyż w tych miejscach najczęściej gromadzi się ochłodzone powietrze;

- rośliny warto sadzić w miejscach osłoniętych, poleca się wybieranie takich miejsc jak okolice murków oporowych oraz ścian budynków, które położone będą w taki sposób, by większość dnia były skierowane w kierunku słońca. Dzięki temu rozgrzane słońcem ściany będą oddawały swoje ciepło zasadzonym w pobliżu rośliną w godzinach nocnych, kiedy to dochodzi do spadków temperatury. Podobny efekt uzyskamy przy dobrze nawilżonej glebie w miejscach o dobrej ekspozycji na słońce – w ciągu dnia woda zawarta w glebie ogrzeje się, a po południu i wieczorem odda ciepło do gleby;

- zapoznać się z dokładnymi zaleceniami co do wysadzania nasion i rozsad do gruntu. W przypadku roślin bardzo wrażliwych warto wstrzymać się z wysiewem nasion do gruntu do mniej więcej 10 maja, gdyż wschody pojawią się po okresie największych i najgroźniejszych przymrozków. Z kolei, jeśli chodzi o rozsady, to warto je przenosić do gruntu mniej więcej po 15 maja. Co istotne, rozsady warto hartować, czyli przyzwyczajać powoli do warunków, jakie panują w otwartej przestrzeni;

- rośliny o bardzo dużej wrażliwości na przymrozki, które zostały wcześniej zasadzone, można chronić przez osłonięcie ich specjalną agrowłókniną. W tym celu można wykorzystać również tekturę falistą oraz szklane klosze. Okrycie nakłada się wieczorem, zaś zdejmuje w ciągu dnia;

- w okolicy drzew i krzewów owocowych warto utrzymywać wolny od chwastów i wysokiej trawy teren, trawniki warto kosić bardzo nisko – to pomoże zmniejszyć tempo wyparowywania ciepła z gleby.

autor: Iwona Czyżykowska