Co to jest LZO i dlaczego trzeba na nie zwracać uwagę przy wyborze farb?

LZO to skrót od wyrażenia lotne związki organiczne (można też spotkać się z angielskim oznaczeniem VOCs, co jest skrótem od volatile organic compounds). Aby substancja mogła zostać zaliczona do lotnych związków organicznych musi wykazywać następujące właściwości:

• z łatwością przechodzić do stanu lotnego (pary lub gazu);
• temperatura wrzenia mieści się w zakresie od 50 do 250 stopni (przy ciśnieniu 101,3kPa);
• charakteryzować się wysokoprężnością par oraz niską rozpuszczalnością w wodzie.

W substancjach takich można odnaleźć także atomy takich pierwiastków jak tlen. Wodór, siarka, azot, brom czy fluor.

Lotne substancje organiczne są najczęściej ubocznym produktem procesów przemysłowych. Jednak występują one również w produktach używanych na co dzień przez wiele osób. Znaleźć je można przede wszystkim w farbach do ścian.

Długa ekspozycja na działanie lotnych związków organicznych może być niebezpieczna dla zdrowia. Mogą pojawić się między innymi takie objawy jak: katar, łzawienie, zapalenia skóry, nasilenie objawów astmy. Substancje te mogą również wpływać na zdrowie zwierząt przebywających w pomieszczeniach, w jakich stosowano produkty z LZO.

Jaka farba będzie bezpieczna?

Do wnętrz najlepiej wybierać farby na bazie wody. Takie farby poleca się szczególnie do pomieszczeń, w których przebywają małe dzieci oraz alergicy. Farby rozpuszczalnikowe będą lepszym rozwiązaniem do malowania ścian zewnętrznych – elewacji. Jeżeli decydujemy się na wybranie farby rozpuszczalnikowej do wnętrza, należy pamiętać o tym, aby wybrać taką, która będzie miała jak najniższą zawartość substancji lotnych. Wybierając farby w sklepach budowlanych warto poradzić się sprzedawcy i szukać produktów ekologicznych, które będą bezpieczne nie tylko dla osób przebywających w pomieszczeniu, ale także i dla środowiska. Na farbach warto szukać oznaczenia VOC 2010, które oznacza, że farba spełnia europejskie normy jakościowe pod względem bezpieczeństwa, w tym niskiej zawartości substancji lotnych. Oprócz tego, na opakowaniach farb warto szukać oznaczeń, takich jak rekomendacja PTA (szczególnie jeśli farba ma być stosowana w pomieszczeniu, w jakim będą przebywali alergicy), certyfikatu EU Ecolabel oraz oznaczenia Produkt z minimalną zawartością LZO.

Wskazuje się, że wśród farb wodorozcięczalnych najlepsze będą farby emulsyjne i tutaj też warto wybierać takie, które będą miały jak najniższą zawarto LZO. Z kolei najwięcej substancji lotnych będą zawierały farby winylowe i winylowo-akrylowe.

LZO – co mówią przepisy?

Warto wiedzieć, że polskie prawo reguluje kwestię lotnych związków organicznych w przemyśle. Przepisy dotyczące LZO znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 29 marca 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących ograniczenia emisji lotnych związków organicznych powstających w wyniku wykorzystywania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz mieszaninach do odnawiania pojazdów. W rozporządzeniu znajduje się między innymi dokładna klasyfikacja LZO oraz określenie ich dopuszczalnej zawartości w produktach takich jak farby i lakiery. Rozporządzenie zawiera także informacje na temat tego, jakie dokładnie informacje powinny znaleźć się na etykiecie farby i lakieru.

autor: Iwona Czyżykowska